Artykuł napisany został dla nieistniejącego już portalu www.tyflosfera.pl.
Od czasów Homera w orientacji i poruszaniu się osób niewidomych niewiele się zmieniło. Przez te kilka tysięcy lat, podróżny kostur ociemniałych wędrowców zmienił jedynie kolor, na bardziej widoczny na drodze. XXI wiek, wiek nowoczesnych technologii roztoczył przed nami nowe spektrum możliwości. Jedną z nich, wręcz rewolucyjną w orientacji przestrzennej jest nawigacja satelitarna GPS. Wśród wielu różnych rozwiązań bardziej lub mniej przystosowanych i przydatnych osobom z dysfunkcją wzroku jest jedno, szczególnie warte tego, by zwrócić na nie uwagę. Jest nim Loadstone GPS.
Loadstone GPS jest programem działającym na udźwiękowionych telefonach komórkowych z systemem operacyjnym Symbian. W dniu dzisiejszym coraz więcej nowych modeli telefonów opartych na tej platformie systemowej posiada wbudowane odbiorniki GPS co sprawia że wiele osób z dysfunkcją wzroku może w każdej chwili przekonać się o korzyściach płynących z używania pozycjonowania satelitarnego. Instalując w swoim telefonie darmową aplikację Loadstone GPS.
Co musimy zrobić aby móc używać Loadstone?
Jeśli już posiadamy odpowiedni, udźwiękowiony telefon z odbiornikiem GPS wystarczy wejść na oficjalną witrynę internetową projektu: www.loadstone-gps.com/. Na stronie z listy wybieramy najnowszą wersję programu oraz model naszego telefonu a następnie pobieramy aplikację. Loadstone instalujemy w naszym telefonie tak jak każde inne oprogramowanie.
Jak to działa?
Loadstone GPS jest bardzo specyficzną aplikacją i właśnie z tego powodu jest warta uwagi. Oprogramowanie to zostało napisane przez osoby z dysfunkcją wzroku dla ludzi borykających się z podobnymi problemami wzroku. Program, jego działanie, budowa, klawisze skrótów, komunikaty, wszystko jest zoptymalizowane pod kątem osób niewidomych. Najbardziej charakterystyczną cechą tej aplikacji jest brak jakichkolwiek map. Każdy użytkownik tworzy sobie sieć własnych, potrzebnych mu punktów, które będą stanowiły nieustannie rozrastającą się mapę. Po zaznaczeniu punktu, przy pomocy Loadstone będziemy mogli do niego trafić z dowolnego miejsca na świecie. Naturalnie, bardzo wiele osób, także w polsce dzieli się własnymi, prywatnymi punktami w internecie, dzięki czemu wybierając się w dowolnym kierunku możemy zaopatrzyć się w punkty interesującej nas okolicy. Grupa polskich miłośników Loadstone przygotowała ponad 50 000 różnych publicznych punktów na terenie całego naszego kraju. Każdy z takich punktów jest odpowiednio opisany w taki sposób by dostarczyć jak najwięcej informacji np. „Dworzec PKP Katowice, wejście od pl. Andrzeja” lub „przystanek autobusowy, hala sportowa, tarnów, kierunek zamłynie”. Takie oraz inne prywatne punkty użytkowników można znaleźć na polskiej witrynie loadstone: www.loadstone-gps.pl/.
Pierwsze uruchomienie
Program aby działał poprawnie powinien zostać na początku poprawnie skonfigurowany. W tym opisie, dla potrzeb artykułu, zakładam że używamy telefonu z wbudowanym odbiornikiem GPS i że nie posiadamy jeszcze żadnych własnych punktów. Po włączeniu Loadstone i złapaniu sygnału od co najmniej trzech satelitów możemy zaczynać naszą przygodę z GPS.
Program posiada dwa tryby pracy, tryb nawigacji i eksploracji. Między nimi przełączamy się klawiszem 0. Pozostałe klawisze alfanumeryczne także mają swoje konkretne zastosowania. W trybie eksploracji zarządzamy naszymi punktami. Możemy sprawdzić „jak na mapie” ich lokalizację, położenie względem innych punktów, względem naszego aktualnego położenia, kierunku w którym się poruszaliśmy lub stron świata albo odległości jednego od drugiego. Układać punkty w trasy, np. linii autobusowych. Także w tym miejscu możemy usuwać niepotrzebne punkty lub ponownie edytować błędnie wprowadzone nazwy punktów.
Trybu nawigacji używamy podczas nawigowania, w trakcie poruszania się. Używając w nim klawiszy skrótów możemy się dowiedzieć m.in. ile satelitów jest widzianych przez nasz odbiornik, jaki jest kolejny punkt na naszej trasie, dowiedzieć się o innych punktach w pobliżu, poznać kierunek w jakim się poruszamy, naszą prędkość a nawet dokładny czas satelitarny. Program posiada bardzo rozbudowane ustawienia. Dzięki temu można bardzo dobrze dopasować program do preferencji użytkownika np. samo tylko oznajmianie kierunku można wybrać z pośród czterech propozycji: „zegar”, „uproszczony kompas”, „kompas” i „stopnie”. Bardzo ciekawą funkcją a nie związaną z technologią GPS jest umiejętność Loadstone do śledzenia przekaźników telefonii komórkowej. Jeśli znajdziemy się w zasięgu jakiegoś konkretnego przekaźnika, program poinformuje nas o tym fakcie.
A jak to wygląda w praktyce?
Dla przykładu, jedziemy autobusem, który zatrzymuje się na jakimś przystanku. W tej chwili w naszym telefonie naciskamy „#” i otwiera nam się okienko w które spokojnie wpisujemy nazwę przystanku. Po wpisaniu nazwy naciskamy klawisz opcji (F1) i tam wybieramy w zależności czy autobus stoi ciągle w tym samym miejscu (zapisz bieżącą), czy już ruszył i zmienił swoje położenie (zapisz od chwili rozpoczęcia). W tym miejscu możemy także anulować wprowadzanie. Po wprowadzeniu punktu, gdy naciśniemy klawisz wyboru (joystick) usłyszymy o ile zdążyliśmy się oddalić i w jakim kierunku od naszej aktualnej pozycji jest nowo zaznaczony punkt. Jeśli chcemy nawigować do jakiegoś konkretnego punktu, a mamy już kilka punktów wprowadzonych do programu, na chwilę przełączamy się w tryb eksploracji i z opcji wybieramy menu znajdź. Po wyszukaniu interesującego nas punktu zaznaczamy go klawiszem „*” i wracamy w tryb nawigacji. Teraz naciskając klawisz „5” możemy kontrolować jak daleko jesteśmy od zaznaczonego punktu i w jakim kierunku się on znajduje. W programie możemy ustawić automatyczne powiadamianie co określony czas. Ustawić czas zbliżenia, czyli jaki okres czasu, przed dotarciem do zaznaczonego punktu Loadstone powinien informować o zbliżaniu się do niego. Ustawić odległość zbliżenia, czyli w jakiej odległości od zaznaczonego punktu program ma oznajmiać zbliżanie się do niego. Aplikacja oznajmia także fakt, iż dotarliśmy do wybranego celu. Zamiast jednego, wybranego punktu możemy wczytać do programu całą listę zaznaczonych już punktów, tzw. Punkty kontrolne, które mogą składać się na np. konkretną trasę autobusu czy tramwaju.
Czy to już wszystko?
Oczywiście nie. Loadstone posiada jeszcze wiele innych ciekawych funkcji od licznika podróży zliczającego pokonaną przez nas odległość, przez notatki głosowe, tryb uczenia wyjaśniający co do czego służy aż po dane astronomiczne dla naszej aktualnej pozycji takie jak wschody i zachody słońca czy wschody i zachody księżyca. Oprócz tego Loadstone GPS jest dynamicznie rozwijającą się aplikacją. Co kilka miesięcy pojawia się nowa wersja programu uwzględniająca poprawki wykrytych błędów oraz uwagi i pomysły użytkowników z całego świata. Z każdą nową wersją aplikacja ta zyskuje na jakości i funkcjonalności. Zwolennicy tego projektu działają bardzo prężnie na całym świecie. Pomimo tego że program nie posiada zbioru adresów, na bazie Google Maps powstał polski GeoCoder Loadstone przy pomocy którego możemy poznać współrzędne GPS dla podanego przez nas dowolnego adresu z obszaru całego kraju. GeoCoder wyświetli je w formacie gotowym do natychmiastowego wprowadzenia do Loadstone. GeoCoder można znaleźć na polskiej stronie Loadstone.
Jeśli chcielibyśmy zacząć codziennie używać nawigacji, powinniśmy sprawić sobie dodatkowy odbiornik gPS który będzie o wiele bardziej czuły od wbudowanych a także znacznie wydłuży czas pracy naszego telefonu i nawigacji. Przy oszczędnej pracy nawet do dwunastu godzin. Podobną przezornością jest wyposażenie się w zestaw słuchawkowy bluetooth. Zestaw taki pozwala z jednej strony na dyskretną obsługę telefonu i aplikacji a z drugiej nie dopuści do przeoczenia jakiegoś ważnego komunikatu w zgiełku i hałasie ulicznym.
Warto czy nie warto?
W tym miejscu nie chciał bym rozstrzygać czy Loadstone jest czy nie jest najlepszym rozwiązaniem dla osób z wadą wzroku. Jest to jedna z kilku dostępnych na naszym rynku alternatyw. Ma wiele interesujących zalet. Jednak jej głównym atutem jest to że dla dużej części użytkowników może być nawigacją zupełnie darmową a jej możliwości porównywalne są do możliwości konkurentów. Ja, mimo posiadania innych tego typu rozwiązań, Loadstone używam od przeszło dwóch lat i tak jak wielu innym osobom, trudno jest mi sobie obecnie wyobrazić życie bez pozycjonowania GPS. Długie podróże pociągiem przestały być jakimkolwiek stresem. Skończyło się nerwowe liczenie przystanków w autobusach. Wcześniejsze wyprawy do lasu stały się poobiednimi spacerami. Teraz gdy nawet muszę kogoś poprosić by udał się ze mną w jakieś miejsce, to wiem że robię to po raz ostatni bo następnym razem trafię tam sam prowadzony jak po sznurku przez mój telefon i nawigację GPS. Jeśli masz możliwość sprawdzenia czym jest pozycjonowanie satelitarne, bez ponoszenia dodatkowych kosztów, zrób to a zapewniam że nie będziesz tego żałować. Pamiętaj że mamy to szczęście, żyć w XXI wieku i jak nigdy wcześniej możemy sami decydować gdzie nas nogi poniosą.
Piotr Witek