Witajcie kochani w kolejnym nagraniu z mojej szuflady, Piotr Witek się kłania.

W dzisiejszym odcinku chciałbym zaprosić Was na demonstrację działania czytnika ekranu VoiceOver w systemie macOS z bardzo popularnym arkuszem kalkulacyjnym czyli programem Excel firmy Microsoft.

Excela mnóstwo ludzi zna, mnóstwo ludzi używa w systemie Windows.

Bardzo często jest tak, że boi się przesiadki z Windowsa na Maca, ponieważ ojojoj, co to będzie, jak będziemy mogli korzystać z Excela na Macu.

On może być niedostępny dla naszego czytnika ekranu, więc ja bym chciał dzisiaj zademonstrować, oczywiście w tym najbardziej podstawowym zakresie, że Excel jednak jest dostępny dla osób niewidomych i słabowidzących i w tym celu oczywiście zaczynamy od uruchomienia sobie jakiegoś arkusza.

Mamy tutaj arkusz, a właściwie skoroszyt otwarty w aplikacji Microsoft Excel.

Jest to wersja pobrana z Mac App Store, zainstalowana oczywiście musicie posiadać odpowiednią licencję na korzystanie z pakietu Microsoft Office.

Tutaj nie korzystamy w tym momencie z wersji online, tylko korzystamy z wersji instalowanej na komputerze Mac, czyli w systemie macOS.

Przede wszystkim, jaka jest różnica między skoroszytem a arkuszem?

Dla osób, które tego nie wiedzą, skoroszyt to taka teczka zawierająca kilka arkuszy aplikacji Excel.

Akurat w tym momencie mamy do czynienia z cennikiem.

Wziąłem tutaj cennik z usług firmy, w której pracuję.

Zwróćcie uwagę, poruszam się w tym momencie strzałkami przy wyłączonej nawigacji.

Z takim widokiem arkusza mamy do czynienia w momencie, gdy otworzycie sobie zwykły plik Excela.

Ja teraz poruszam się strzałkami lewą, prawą.

Mamy tutaj informacje odczytywane z wiersza nagłówkowego.

Macie informacje, co znajduje się w danej komórce oraz współrzędne tej komórki, czyli który to jest wiersz i która to jest kolumna.

Cena brutto minuty C1, czyli wiersz 1, kolumna C, czyli trzecia kolumna.

Analogicznie, gdy będziemy sobie schodzili w dół, mamy tak samo czytane kolejne komórki w kolejnych wierszach.

Mogę sobie tutaj normalnie ochodzić z strzałkami.

Oczywiście analogicznie, jak mamy to na Windowsie, również na Macu, możemy szybko się poruszać po tych wszystkich kolumnach, czyli zamiast klawisza Control, przypominam, że w systemie Maco jest, wykorzystujemy klawisz Command, czyli Command, strzałka góra, skaczemy na górę, Command, strzałka w dół, skaczemy w dół, ale nie na sam dół okna, sam dół arkusza, do gdzieś tam komórki milion, coś tam, tylko skaczemy na ostatnią pozycję, czyli jeśli w komórce nic nie będzie wpisane, będziemy mieli do czynienia z pustą komórką, to w kolumnie możemy w ten sposób odnajdywać właśnie puste komórki, korzystając z klawisza Command i góra, dół lub lewo, prawo, żeby skakać do pierwszego lub ostatniego elementu w danym wierszu lub kolumnie.

Dzięki temu też łatwiej nam się zorientować, które pola w arkuszu są wypełnione, które wypełnione nie są.

To taka podstawa.

Co ciekawego?

Jeśli wrócę na chwilkę do tych klawiszy Control, bo jak się okazuje firma Microsoft wprowadziła dla swoich użytkowników swoistą ciekawostkę.

Klasycznie w arkuszach, tak jak wspominałem, w systemie macOS używamy klawisza Command, który zastępuje klawisz Control, więc wszystkie te komendy, na przykład Command-C, Command-V, wklejanie działa oczywiście z klawiszem Command, ale co ciekawe w temacie z naciskiem Delete, czyli skasowałem zawartość jednej komórki, kopiowanie, wklejanie działa dokładnie tak samo z klawiszem Control.

Zobaczcie, Control-C, kopiuj, to też działa w Excelu, jest to ukłon tak zakładam firmę Microsoft w stronę jej użytkowników, jej środowiska Windows, tak żeby po przesiadce na system macOS nie mieli oni też problemów.

Co ciekawego, klawisz Control można wykorzystać do jeszcze jednej rzeczy, czyli gdy naciskam Control i klawisz End lub Home, to skacze sobie na koniec lub początek arkusza.

To też warto o tym, teraz tu nie widzicie, bo jest akurat koniec arkusza pusty, ale początek arkusza Control-Home wskakuje do komórki A1, bo tutaj zaczyna się mój arkusz.

Klawisze Control oczywiście wykorzystujemy jeszcze do jednej bardzo ważnej rzeczy, czyli do przełączania się między arkuszami w obrębie, skoro szytu działa to.

Dokładnie tak samo jak w systemie Windows, czyli Control, Page Up, Page Down, teraz przełączam się.

Nie słyszymy, nie mówi nam na jaki arkusz się przełączamy, ponieważ focus na arkuszu, na który się przełączyłem, nie znajdował się na oknie arkusza, tylko znajdował się w prawo.

System ma nowe okno, arkusz, transkrypcja, koniec arkuszu, transkrypcja, siatka.

Jeden zaznacznik transkrypcja, siatka.

Przejdź w widoku karta przewlewo.

Na takim dodatkowych ustawieniach, gdzie wybieramy sobie, możemy po prostu sobie albo kliknąć i przenieść się, klikając na poprzedni lub kolejny arkusz.

Mamy tutaj też możliwość kliknięcia dokładnie w konkretny arkusz, jeśli tych arkuszy jest więcej.

Mamy kilka.

Mamy arkusz testowy.

Napisy.

Transkrypcja.

Słyszycie, VoiceOver anonsuje go jako wybrany, więc jesteśmy na tym arkuszu.

Ja schodzę z tych przełączników tak, żeby być właśnie na oknie samego arkusza i teraz ponownie naciskam Control, Page Up lub Page Down.

Oczywiście przełączać między arkuszami się będziemy, ale normalnie VoiceOver nie anonsowałby nazw tych arkuszy, więc lepiej po prostu stać sobie w oknie samego arkusza.

I tu słyszymy arkusz napisy.

Arkusz transkrypcja.

A, i w drugą stronę muszę iść do kolejnego.

Arkusz testowy.

No i tu oczywiście znowu strzałkami góra, dół poruszam się po oknie arkusza, nie wchodząc nawet z nim w interakcję.

Tak naprawdę gdybym teraz nacisnął VoiceOver strzałkę w prawo, to przenoszę się na te przełączniki, których używam do przełączania arkuszy lub tutaj do chodzenia po samych ustawieniach arkusza.

Cóż wam tu jeszcze mogę pokazać?

Mamy tutaj takie...

Mamy testowy arkusz wpisany, mamy imiona, nazwiska i wiek osób jakichś losowych.

Zobaczcie jak możemy tworzyć sobie formuły.

Na przykład mamy liczbę porządkową, więc w pierwszej pole komórki w drugiej... w pierwszej komórki w drugiej jej wierszu wstawiam sobie cyfrę 1.

No i na tej podstawie mogę sobie tworzyć formułę, czyli klasycznie w kolejnej komórce, w tej samej kolumnie wywołuję edytora formuł, czyli klawi, czyli równa się.

Piszę sobie A2 plus 1.

I mam tutaj, słyszymy już 2.

Zawiera formułę, tą formułę też klasycznie mogę sobie skopiować.

Od następnego pola naciskam Shift, mówię o kolejnej komórce w tej kolumnie.

Naciskam Shift, Command i strzałkę w dół.

Zaznaczam wszystkie wiersze w tym arkuszu.

Command V, wklej.

Kopiuje mi się formuła.

I już mam kolejne pola ponumerowane.

Więc te formuły działają analogicznie.

Tu jeszcze Wam pokażę, jak mamy wiek i nacisnę Command i strzałkę w dół, to dochodzę do ostatniego pola zawierającego wartość liczbową.

Następna komórka jest pusta.

I kolejna jest pełna.

Chciałem Wam zademonstrować, że w ten sposób możemy odnajdywać właśnie puste komórki w kolumnie, czy też w wierszu.

Jeszcze możemy sobie na koniec wpisać tutaj na przykład jakąś formułkę.

Czyli tak, dajmy sobie powiedzmy suma to jest ABCD kolumna czwarta.

Czyli będzie D2, oj nie sprawdziłem ile tam jest wierszy, ale niech będzie D9 powiedzmy.

Tak, D9 czyli całkowity wiek wszystkich osób, tutaj w sumie to D1, D2, D3, D4.

Chciałem Wam tylko zademonstrować, że w ten sposób spokojnie możecie tworzyć sobie reguły, formuły.

Działa to naprawdę fajnie.

Z takich rzeczy, które jeszcze warto wiedzieć jeśli chodzi o Excela, no to wiadomo też, że wstawianie dodatkowych wiersz, kolumn, oczywiście to wszystko jest dostępne z menu, ale tak samo Control, Shift równa się.

Mamy opcję wstawiania.

Możemy wygodnie wstawić na przykład cały wiersz i mamy wstawiony do naszego arkusza.

Gdybyśmy chcieli wstawić sobie dodatkowy arkusz, no to tutaj też klasycznie jak w Windowsowej wersji Shift F11 mamy wstawiony dodatkowy arkusz.

Za to gdybyśmy chcieli zmienić jego nazwę, to nie możemy użyć skrótu, tak jak ma to miejsce w Windowsie, tylko musimy przejść sobie do tego menu bocznego.

Tutaj gdzie przestawiacie sobie, wybieracie, możecie manualnie wybrać interesujący was arkusz i na tym arkuszu, na którym jesteście macie informację wybrane, to jest ten, który w tym momencie wstawiliśmy do naszego skoroszytu.

Wywołujemy menu kontekstowe, przypominam Shift Voice Over M.

I tu też możemy wstawiać arkusz, usuwać arkusze, to ważne i zmieniać nazwę.

Tu możemy sobie wpisać Jaoka, Jaoka i w tym momencie mamy arkusz.

Jak więc widzicie, to podstawowe zarządzanie arkuszami w aplikacji Microsoft Excel w środowisku macOS jest w pełni dostępne dla czytnika ekranu, różne rzeczy macie anonsowane, pracuje się z Excelem bardzo wygodnie.

Jedyna taka moja uwaga jako użytkownika tej aplikacji jest taka, że strasznie długo się ładują arkusze, czy cały skoroszyty w tej aplikacji, więc ja często mam tak, że mam po prostu Excela otwartego cały czas i tylko otwieram pliki, bo jakby samo otwarcie aplikacji trwa długo, nie tyle właśnie samo ładowanie arkuszy co otwarcie aplikacji w systemie macOS trwa długo.

Więc tyle z mojej strony.

Mam nadzieję, że osoby, które mnie pytały o współpracę czytnika ekranu z aplikacją Microsoft Excel już nie będą miały wątpliwości, że można pracować w ten sposób bez pomocy wzroku z tymi aplikacjami.

Również osoby chcące zatrudniać, osoby niewidome czy słabowidzące powinny mieć wątpliwości, a nie żadnych złudzeń, że osoba z dysfunkcją wzroku spokojnie może pracować nawet z bardzo dużymi arkuszami.

Ja dość często mam do czynienia z arkuszami i takim chyba największym skoroszytem, z jakim było mi dane pracować, to skoroszyt, który miał 127 arkuszy i nie było większego problemu, żeby zapanować nad relacjami, formułami występującymi pomiędzy tymi arkuszami, więc spokojnie jest to wszystko do ogarnięcia, pod warunkiem, że oczywiście te arkusze będą poskładane w sposób logiczny, a nie tylko i wyłącznie wizualny.

Ale to już jest kwestia dostępności tworzonych samych arkuszy, a nie arkuszy jako takich, jako produktów firmy Microsoft, które w tym wypadku są naprawdę fajnie dostępne.

Tyle z mojej strony.

Gdybyście mieli jakieś pytania lub uwagi, komentarze, śmiało piszcie w komentarzach albo pod tym nagraniem, albo w mojej szufladzie.

Chętnie się do nich ustosunkuję.

Odniosę, odpowiem, jeśli tylko będę znał odpowiedź.

Na dzisiaj to już wszystko.

Ja kłaniam się nisko.

Zapraszam Was do oglądania kolejnych vlogów z mojej szuflady.

Piotr Witek.