Moja Szuflada - Smart TV Samsung i kilka sposobów włączania audiodeskrypcji

Telewizory firmy Samsung, co wyraźnie pokazują różne wyniki sprzedaży, cieszą się w Polsce największą popularnością. Jednak znacznie ciekawszy jest fakt, że są one również najpopularniejsze wśród osób niewidomych. A dzieje się tak za sprawą bardzo dobrze działającego Przewodnika Głosowego, który osobom z dysfunkcją wzroku udźwiękawia nie tylko samo menu ustawień telewizora, szereg popularnych aplikacji, w rodzaju przeglądarki internetowej, YouTube czy Netflix, ale przede wszystkim umożliwia im również samodzielne włączenie audiodeskrypcji.

Słowo wstępu

I choć audiodeskrypcja jest coraz bardziej popularna, to nie wszyscy musieli o niej słyszeć. Dlatego zanim napiszę jak ją włączać, w kilku słowach wyjaśnię czym ona jest. W największym skrócie, audiodeskrypcja jest to opis treści wizualnych, najczęściej w formie dodatkowych komentarzy lektora, występujący w materiałach audio-video. Audiodeskrypcja dedykowana jest przede wszystkim osobom z dysfunkcją wzroku – niewidomym i słabo widzącym. Możemy ją spotkać w kinach, dołączaną do filmów na DVD, w serwisach VOD, a nawet w naszych własnych telewizorach. Więcej o audiodeskrypcji możecie przeczytać np. na Wikipedii, pod hasłem Audiodeskrypcja. A skoro zacząłem dziś od wzmianki na temat telewizorów, to znak, że dziś ograniczę się tylko do audiodeskrypcji przekazywanej tym właśnie kanałem.

Skąd wiemy, że program posiada audiodeskrypcję?

Zacznijmy od tego, że osoba niewidoma lub słabo widząca najpierw musi się dowiedzieć, że dany program w ogóle audiodeskrypcję posiada. Widzący użytkownicy telewizorów nie mają z tym problemów, ponieważ na ekranie ich odbiorników wyświetlany jest odpowiedni symbol informujący, że dany program wyposażony został w audiodeskrypcję. Z kolei osoby z dysfunkcją wzroku korzystające z Przewodnika Głosowego w telewizorach Samsung, usłyszą komunikat głosowy – „Opis Audio”. Oznacza on dokładnie to samo, co wspomniany symbol prezentowany na ekranie. Niestety, jak pokazuje praktyka, pojawienie się wspomnianego komunikatu, nie zawsze gwarantuje nam faktyczną emisję audiodeskrypcji.

Jak włączać audiodeskrypcję?

Generalnie audiodeskrypcję w większości telewizorów można włączyć na dwa sposoby. Albo odpowiednim przyciskiem na pilocie, albo aktywując konkretną opcję w menu telewizora. Smart TV Samsunga nie stanowią tu wyjątku. Na klasycznych lub uniwersalnych pilotach przycisk AD (Audiodeskrypcja) znajdziemy bez problemu. Jednak na Smart Pilotach – to te wąskie, bez klawiatury numerycznej – podobny przycisk już nie występuje. W takiej sytuacji musimy audiodeskrypcję włączyć z poziomu ustawień samego telewizora.

Włączanie audiodeskrypcji w Smart TV Samsung

Aby w telewizorze Samsung w klasyczny sposób włączyć audiodeskrypcję należy:

• Nacisnąć przycisk Smart Hub;
• Przejść w lewo do Ustawień, i je aktywować;
• Strzałką w dół dojść do ustawień Ogólnych, i rozwinąć je strzałką w prawo.
• Ponownie zejść do pozycji Dostępność, i ją rozwinąć;
• Tam ustawić się na pozycji Ustawienia Opisu Audio, i je również rozwinąć;
• W tym miejscu należy aktywować opcję Opis Audio, tak aby była ona włączona.

Warto również zaznaczyć, że w Ustawieniach Opisu Audio można wyregulować głośność samej audiodeskrypcji względem głośności emitowanych programów. Dzięki temu audiodeskrypcja będzie mogła uzupełniać nasz odbiór audio, i nie zdominuje przekazu ścieżki dźwiękowej programu.

Musicie jednak przyznać, że powyższy opis włączania audiodeskrypcji jest dość długi, i wygląda na skomplikowany. Na szczęście tę ścieżkę można skrócić, naciskając i przytrzymując przycisk wyciszenia (Mute). W ten sposób od razu znajdziemy się w opcjach dostępności, i aby włączyć audiodeskrypcję pozostaje nam tylko:

• Ustawić się na pozycji Ustawienia Opisu Audio, i je rozwinąć;
• Aktywować opcję Opis Audio, tak aby była ona włączona.

Korzystając z tej skróconej ścieżki, należy jednak pamiętać, że prowadzi ona do uproszczonej wersji ustawień, wśród których m.in. nie znajdziemy np. regulacji głośności audiodeskrypcji.

Problem Pierwszy

I to wszystko działa pięknie, jeśli tylko działa. Niestety, tak pięknie jest zazwyczaj tylko wtedy, gdy bezpośrednio odbieramy sygnał naziemnej telewizji cyfrowej. Jeśli bowiem sygnał cyfrowy pochodzi od któregoś z dostawców kablowych, to potrafią dziać się najdziwniejsze rzeczy. Sam tego osobiście doświadczyłem.

Od kilku lat korzystam z usług operatora kablowego Multimedia Polska, i jeszcze miesiąc temu byłem święcie przekonany, że wycina on dodatkową ścieżkę dźwiękową z audiodeskrypcją. Nawet składałem kilka reklamacji w tej sprawie. Na żadnym z moich telewizorów, a na przestrzeni kilku lat były to model różnych producentów, pomimo włączania audiodeskrypcji, programy nadal emitowane były bez dodatkowej ścieżki audiodeskrypcyjnej. Okazało się, że przez lata żyłem w błogiej nieświadomości, o czym na szczęście poinformował mnie znajomy, który znalazł się w podobnej sytuacji. Choć w jego przypadku okoliczności były jeszcze dziwniejsze.

Marcin kupił nowy telewizor Samsung i powiesił go na ścianie. Po uruchomieniu Smart TV okazało się jednak, że telewizor nie odtwarza ścieżki audiodeskrypcyjnej. Co istotne, nawet po włączeniu audiodeskrypcji w wyżej opisany sposób. Było to o tyle dziwne, że godzinę wcześniej, stary telewizor nie miał żadnego problemu z dodatkową ścieżką audio. A skoro nie zmienił się ani nadawca, ani dostawca telewizji kablowej, to jakiś problem musi występować w samym telewizorze. Kombinując w ten sposób, znajomy w ustawieniach TV Samsung odnalazł kolejne miejsce, gdzie można włączać audiodeskrypcję, jeśli nie zadziała ona od razu, po użyciu opisanego wcześniej sposobu.

Wybór Języka Ścieżki Dźwiękowej

Okazuje się, że bardzo często, nawet jeśli automatyczne odtwarzanie audiodeskrypcji zostało przez nas włączone, to telewizor Samsung samodzielnie nie przełącza się na ścieżkę z audiodeskrypcją, jeśli oczywiście jest ona emitowana, i dostarczana przez operatora telewizji kablowej. W takiej sytuacji musimy ręcznie wskazać odbiornikowi, z której ścieżki audio chcemy skorzystać. Aby tego dokonać musimy:

Sposób trudniejszy

• Nacisnąć przycisk Smart Hub;
• Przejść w lewo do Ustawień, i je aktywować;
• Strzałką w dół dojść do pozycji Nadawanie, i rozwinąć ją strzałką w prawo;
• Ponownie strzałką w dół zejść na ostatnią pozycję Ustawienia Eksperckie, i ją rozwinąć;
• Znowu zejść w dół, na pozycję Opcje Dźwięku, i ją rozwinąć;
• Znajdziemy się wtedy na Ustawieniach języka ścieżki dźwiękowej, które rozwijamy strzałką w prawo;
• W ten sposób ustawimy się na pozycji opisanej jako Jęz. ścieżki dźwięk;
• Gdy ją rozwiniemy, do wyboru będziemy mieli dwie lub więcej ścieżek dźwiękowych. Najprawdopodobniej domyślną ścieżką będzie pozycja opisana jako Polski (MPEG).
• W tym miejscu, strzałkami w górę i dół, wybieramy inną ścieżkę dźwiękową. Najczęściej ścieżka o którą nam chodzi nosi nazwę Nieokreślony (AD). Ale uwaga! Nie zawsze tak musi być. Czasem dodatkowa ścieżka zawierająca audiodeskrypcję może nazywać się np. „Podstawowy Język Dolby Digital 2.0”, albo występować będzie więcej niż jedna ścieżka o nazwie Nieokreślony. Jeśli więc nie znajdziemy audiodeskrypcji na pierwszej ścieżce „Nieokreślony”, to warto pod tym kątem sprawdzić jeszcze inne ścieżki, jeśli akurat występują na tym kanale.

Sposób szybszy i łatwiejszy

• Nacisnąć przycisk Smart Hub;
• Przejść w lewo do Ustawień,;
• Strzałką w górę aktywować Szybkie Ustawienia;
• Strzałką w prawo dojść do pozycji Język Ścieżki Dźwiękowej i aktywować ją klawiszem Wyboru;
• Jeśli do wyboru będziemy mieli więcej niż dwie ścieżki dźwiękowe, to rozwinie nam się lista wyboru. Jeśli jednak na liście będą tylko dwie pozycje, to bieżąca zostanie od razu zastąpiona tą drugą. W naszym wypadku najprawdopodobniej będzie to ścieżka opisana jako Polski (MPEG), zastąpiona zostanie ścieżką Nieokreślony (AD.

Problem Drugi

Jeśli wcześniej nie działała nam audiodeskrypcja, to teraz już powinna działać. Jednak nadal nie mam pojęcia, co sprawia, że audiodeskrypcja nie jest zapamiętywana.
Czy to od naszego dostawcy kablowego, oraz jego kart CI+ zależy, że wprowadzone ustawienia zostaną zapamiętane? Przynajmniej ja w tym momencie nie znajduję innego wyjaśnienia. U znajomego wystarczy w telewizorze raz wprowadzić zmianę języka ścieżki dźwiękowej, aby została ona zapamiętana. U mnie natomiast, gdy chcę obejrzeć program z audiodeskrypcją, za każdym razem muszę zmieniać język ścieżki dźwiękowej, a w trakcie oglądania programu nie mogę przełączać kanału na inny, aby ponownie nie utracić audiodeskrypcji. A ponieważ z Marcinem posiadamy takie same modele Samsung Smart TV, jedyną różnicą są operatorzy kablowi i ich karty CI+. Ja korzystam z usług wspomnianej Multimedia Polska, a Marcin z kablówki UPC. Różnicę widać także w samym momencie przestawiania języka ścieżki dźwiękowej. W UPC zmiana jest natychmiastowa, a w Multimedia bardzo często, bo nie zawsze, najpierw obraz znika, na ekranie pojawia się informacja Sygnał Zakodowany, aby dopiero po kilku sekundach powrócić wraz z dźwiękiem i audiodeskrypcją. W międzyczasie udało mi się ustalić, że w przypadku Vectry, przełączanie na ścieżkę z audiodeskrypcją działa równie szybko co w UPC, więc ewidentnie jakiś problem tkwi w kartach CI+ mojego dostawcy kablowego.

Różnica może też tkwić w predefiniowanych ustawieniach telewizora dla takich operatorów kablowych jak UPC, Vectra czy Toya. Smart TV Samsung nie posiadają takich ustawień dla Multimedia Polska, i może stąd się biorą opisane powyżej problemy z moją znikającą audiodeskrypcją.

Podsumowanie

W trakcie pisania tego artykułu, udało mi się zweryfikować działanie audiodeskrypcji na ośmiu różnych modelach Smart TV firmy Samsung. I niestety, nie ma tu jakiegoś schematu, który pomógłby rozwiązać problem. Sprawdzałem te starsze i najnowsze egzemplarze. Modele Crystal UHD oraz QLED w rozmiarach od 32 do 55 cali. Na jednych audiodeskrypcję można włączyć klasycznie i jest zapamiętywana, a na innych ta sztuka się nie uda. Nawet te same modele telewizorów, co opisałem powyżej, mogą zachowywać się zupełnie inaczej, jeśli korzystają z sygnału od różnych dostawców kablowych i różnych kart CI+.

Mimo wszystko jestem ogromnie zadowolony, że dzięki Przewodnikowi Głosowemu w Smart TV Samsung, jestem w ogóle w stanie samodzielnie, bez pomocy wzroku, włączyć audiodeskrypcję. Nawet jeśli obecnie muszę to robić za każdym razem, gdy tylko chcę obejrzeć coś z AD. Jednak po cichu mam jeszcze nadzieję, że istnieje jakiś sposób aby sprawić, żeby akurat mój telewizor przestał być taki zapominalski.

Uważam też, że byłoby na prawdę super, gdyby w instrukcji TV Samsung znalazły się podpowiedzi, jak te opisane powyżej. Ich brak sprawił, że przez ponad pół roku nie korzystałem z audiodeskrypcji, m.in. dlatego, że w instrukcji opisany jest tylko jeden sposób jej włączania. Podejrzewam również, że stworzenie kolejnych, predefiniowanych pakietów ustawień dla innych popularnych sieci kablowych, nie powinno być wielkim problemem. W końcu dość często widzę aktualizacje systemu mojego Smart TV. A jeśli Samsung finalnie niczego nie zmieni w tej kwestii, to mam nadzieję, że chociaż mój wpis okaże się dla Was pomocny.

I już na sam koniec, gdyby ktoś z Was jeszcze nie znał strony Grzegorza Złotowicza, to serdecznie Wam ją polecam. W szczególności podstronę, do której poniżej znajdziecie bezpośredni odnośnik. Znajduje się tam agregator emisji programów z audiodeskrypcją, nadawanych przez polskich nadawców. Wystarczy wejść na poniższy odnośnik, kliknąć w przycisk „Pobierz listę emisji z audiodeskrypcją”, i już po chwili będziecie mogli przeglądać wykaz audycji z audiodeskrypcją na najbliższe dwa tygodnie. Warto sobie ten link dodać do ulubionych w samej przeglądarce Smart TV Samsung. Miłego oglądania!
Lista emisji z audiodeskrypcją